11. Part X. Apirilak 11. Akureyri-Stykkishólmur

Gaurkoan ni izan naiz lehena. Hala ere, geroz eta gehiago kostatzen zaigu ohetik jaikitzea. Jaiki eta kalean elurra ari zuen, eta nola gainera. Gau osoan horrela aritu dela dirudi. Dutxatu, eta Star Trek itxurako zerbait botatzen ari ziren telebistan, Martin Landau ezagutu dut behintzat. Gosaltzera 9:50tan jaitsi gara, hala ere, gure ostean beste zenbait agertu dira, gosarien ordua 10ak arte izan arren. Ondo gosaldu dugu; periodikoa ikusten aritu (deus ulertu ez), gelara igo, poltsak prestatu, eta kriston perezakin alde egin dugu. Hala ere, trasteak autoan gordeta, kale nagusitik oinez joan gara, lehenik eta behin liburudenda/kafetegira. Ohitura handia dute, liburu dendatan ezer beroa hartzeko beta ematen dute; Reykjaviken ere ikusi genuen antzeko bat…ala bi ziren? Esanguratsua oso zelan 300 mila biztanletako estatu batetan, hainbeste xoxa gastatzen duten liburuak, eta literatura orohar, itzultzeko. Zer esanik ez, liburu pila topatu daiteke ingelesez, baina noski halakorik gure herrian nekez. Kanpoko freskura ekiditeko, barruan rato majo bat egin dugu, liburuak begiratzen, postalak eta abar. Kalera irten gara azkenean, eta etengabe elurretan ari baldin badu ere, autoek errepidea erabat garbi dute eta espaloietan ez du kuajatzeko itxurarik. Atzo ikusitako kamixeta dendan sartu gara, eta aukera majoa dagoela ikusi dugu. Hala ere, ez dugu ezer erosi, eta ez gogo faltagatik. Autora itzultzean 10/11an sartu gara eta edariak eta txokolate pixka bat hartu ditugu biderako.

82. errepidean gora hasi, Dalvik aldera, baina ordu laurden bat eramaten genuenean buelta erdia ematea deliberatu dugu, nik batez ere, errepidea erabat elurtuta zegoelako eta ez nintzelako amildegiaz eta behealdeko itsasoaz fido. Dena dela, harrigarria da jendeak ze konfiantzaz gidatzen duen hemen, eta auto normalekin gainera, ez pentsa denek 4x4koa dutenik. Buelta eman dugu hortaz eta mendebalderantz, 1 errepidetik (Ring Road). Hala ere, gasofa oso azkar xahutu da, eta Öxnadalsheiði mendatea igotzen amaitu aurretik, aforadorearen txibatoa piztu da eta akojonoa sartu zait. Lehenik eta behin, portuaren jaitsiera gehiena azeleradorea zapaldu gabe egin dut, horrela 0 gastatuaz, dena dela, behera ailegatu garenerako, 60ra, martxa luzeekin eta balaztak gehiegi erabili gabe ibili naiz hainbat eta hainbat kilometroz. Iraitz egoera larriaz jabetu da eta “lasai” utzi nau nire lana egiten. Azkenean, eta oso oso gaizki pasa ondoren, eta ez dakit 60-70 kilometro eginda, Varmahlið izeneko herrixkan N1 gasolindegi bat topatu dugu. Antza denez ez gara antzeko zailtasunetan murgilduta ibili garen bakarrak, gasolindegia lepo baitzegoen. Gainetik kristoren zama kenduta, autoa aparkatu eta tabernara sartu gara, txokolate bero bat hartu, pixa bat bota eta martxan berriz. Aipatu, mendatetik haranera jaisten ari ginen bitartean, elurra desagertuz joan dela; hemen behean dena erabat garbi hortaz. Tabernan basalto harri batzuen irudia ikusi eta gertu ote zegoen galdetu eta Hofsós izeneko herrixka batetan dagoela esan digute, apur bat iparralderago, 76. errepidetik.

Herrira ailegatu, eta ez dugu ia deus topatu. Portutxoan aldiz, 3 etxe beltz zahar oso kurioso ikusi ditugu. Hori bai, zirimola dezente. Buelta erdia, eta 76.a utzi, eta 767tik Hólar herrixkara. Bertan, XII. Mendetik, Islandiako iparraldeko apezpikutza kokatua egon zen, XIX. Menderarte. Eliza, inguruko mendietako harriz egina dago, eta aldare azpian, 1550.ean Jón Arason azken apezpiku katolikoaren hilobia dago, protestantismoa ez heltzearren akatu zutena. Kristoren hotz eitten du hemen, eta berehala alde egin dugu. 1 errepidea berriz hartu, eta Varmahlið atzean lagata, Blönduós herrira ailegatu gara. Desastre bat da herri hau; ez dauka ezer; beno bai, oso eliza modernoa menditxoaren puntan. Jarraitu dugu ba 1 errepidetik 59.a hartu dugun arte. Gure helburua Búðardalur, gidaren arabera, lo eitteko zeozer ba omen da bertan eta.

Goian Hofsos herrixkaren bista bat, behean Hólar.

59.a ondo hasi dugu, -2/-3º gradutan, hortaz, errepidea elurrez beteta, erdi izoztua nola ez; baina aurrera jarraitzea erabaki. Halako batetan, azkar asko zihoan kamioi batekin gurutzatu, haiek gure izu aurpegia ikustean barre egin, eta orduan, zalantzarik gabe, aurrera egin dugu: trailerra pasa baldin badaiteke, guk ere egingo dugu.

Elurra nahiko azkar desagertu bada ere, mendixkatik jaitsi bezain pronto, hotzak jarraitzen du; -2/-1ºtan bizi gara. Azkenean, 59.a 60.akin topatu, eta Búðardalurrera ailegatu gara. Toki bakarra omen dago lo eitteko, eta erabat zarratuta topau ein yau. Gainera, lurrean bazen orritxo bat “Lokið” hitzarekin. Bien. Gainera ez dago inor galdetzeko, herria hutsik dagoela dirudi. Autora berriz kriston hotza eitten du eta, zeren tenperatura baxuaz gain, sekulako haizea ari baitu. Autoa poliziaren komisaldegi ondoan laga dugu; hutsik zegoen noski. Portzierto, hemen poliziari “Lögreglan” esaten diote. Planoan, pixkat gorago, Edda hotel bat omen dagoela azaltzen da, Laugar herrian. 16 kilometrotara dago, baina beno; harako bidean jarri gea orduan. Ekaitza gerturatzen ikusi dugu, izan ere, momentu batetan haren barnean egon gara. Laugarrera iritsi, hotela aurkitu (ez da zaila izan, oso txikia baita herria), eta itxi-itxita. Harritzekoa dena, halako herrixka batetan halako hotel katxarroa egotea…en fin. Zer egin? Ba 19:30ak direla ikusita, laster iluntzen hasiko dela kontutan izanda eta bihar Snæfells ingurura joateko asmoa dugunez, hoberena harantz gerturatzea. Búðardalurren 2000 IKR bota lehenagokoa gerta ez dadin, eta 54. errepidea hartuta Stykkishólmur aldera.

Aitortu beharra dut pila bat disfrutatu dudala errepide honetan. Ibilbide guztian zehar, auto bakarrarekin gurutzatu gara, eta asfaltatu gabeko bidean (gehiena portzierto), rallyan banengo lez sentitu naiz. Oso ondo pasa dut, benetan; eta ez dut txorrarena egin e!!! gehien jota 90 km/h bidea zuzena zenean. Honetarako gida baimena BAI, baita alokairuzko autoa ERE.

Ilun dagoela iritsi gara Stykkishólmur herrira. Zenbait aukera bazirela aldez aurretik jakinda, zuzenean Hótel jartzen zuen eraikin batetara joan. Parkinga autoz lepo. Sartu gara ba, galdetu, eta 14080 IKRtan gela. Baietz esan, eta afariak 21ak arte ematen dituztela esan digute. 20:50ak direnez, zuzenean jangelara eta hanburgtarra kartofenekin eskatu dugu biok, eta Iraitzek, aparte, zopa bat. Afaltzen ari ginela, ikusi dugu zein zen aparkalekua beteta egotearen arrazoia; emanaldi bat zegoen hoteleko areto batetan, eta hura amaitutakoan, jendeak alde egin du, edo alde egiten hasi da behintzat. Guk, afal ostean trasteak hartu, eta gure gelara igo gara (213). Bistak, nahiz eta gau itxia izan, oso onak; aldiz, usaina ez da batere ona, baina ez ohiko sulfuroagatik, baizik eta amoniakoagatik. Telebista ere oso ederra da, azken modeloa, baina antena ez dabil, eta Mary Poppins “elurpean” ikusi dugu. Orain, 23ak direla, postalen bat idatziko dut, atzeratutako lana egin behar!!!

10. Part IX. Apirilak 10. Reykjahlíð-Akureyri

Gaur ere Iraitz lehena izan da. Hainbatetan esnatu naiz gauean zehar, eta 6tako argitasuna antzeman dut gortinen zirrikitutatik sartzen. Nahiz eta apirila izan, egunak oso luzeak dira, noski hain iparraldera egonda, geroz eta ekainetik gertuago, geroz eta egun luzeagoak. Atzo, esaterako, ia 9:30tako ilundu zuen. Hemengo urak ere sulfuro/puzkar usain hori dauka. Egia esan, ez da oso erakargarria, baina rato bat daramazunean, ohitu egiten zara.

Jaitsi gara gosaltzera. Gu bakarrik ginen, eta bakarrik diodanean, bakarrik da; ez zegoen ezta bertakorik ere. Nahi izanez gero whiskia edota vodka gosaldu ahal genuen, barrara sartzeko ez bait zegoen inongo oztoporik. Barra gainean, edari eta papeo guztia, nahi genuena hartzeko. Nola nabari da beste gizarte mota bat dela…bertakoek konfiantza osoz, giltza lagatzen dizute nahi duzunean azal zaitezen, ez dizute inolako karnetik eskatzen harreran, kafea edo tea hartzeko libre zara…eta postalak hartu genitzakeen nahi izanez gero, ez bait lirateke konturatuko…baina jende jatorra garenez, ez dugu deus lapurtu. Gosaldu dugu ba, leihotik jendea laku izoztuaren gainetik eskiatzen ikusten genuen bitartean. Ez dut orain aipatu, baina Mývatn izena “My” (eltxoak) eta “vatn” (lakua) hitzetatik dator, hortaz, eltxoen lakua dela esan genezake. Hala izango da udaran, ze orain, nahiz eta udaberrian egon, intsektu gutxi (eta eskerrak).

Gelara igo gara trasteak jasotzera (gauza gutxi, eskuko ekipajearekin bidaiatzera ohitu gara dagoeneko), jaitsi, eta pagatzeko unean, orduan bai, bertakoei abisua eman behar izan diegu. Ordaindu, eta tipak ea nondik joateko asmoa dugun galdetu digu, ekaitza omen datorrelako. Guk Húsavik aldera joan nahi dugula, eta badaezpadan PCan begiratu nahi izan du. Eguraldiaren berri ba ote genuen galdetu digu, eta guk ezetz; soilik errepideen egoeraz jabetu garela. PCa piztu du eta ekaitzarena beharbada bihar izango dela irakurri dugu. Gu lasai orduan. Tipak, hala ere, bertan daramazkin zazpi urtetako negurik gogorrena izan dela esan digu. Honen irakurketa azkarra: latinoagoak bagina, azkar asko ordaindu gabe joan gintezkeela.

Agurtu, autoan sartu, eta Húsavik aldera 87. errepidetik. Hasieran, elurra errepidea estaltzen hasi da haizearen ondorioz, eta beldur pixka bat sartu zait, baina ez da arazorik izan. 50 kilometroak nahiko azkar egin ditugu. Dena dela, iristear ginela euria hasi du, gogor gainera. Euripean, Húsavik herri fantasmaren itxura du. Dena itxita, jenderik ez kaletik, eta trafiko oso urria. Eliza bera ere itxita, eta banderak masta erdira.

860. urte inguruan, lehen kolono bikingoa, Garðar Svavarsson suediarra, hona iritsi zen. Garðarrek Zeelandan lurrak zituen eta Hebridetako emakume batekin ezkondua zegoen. Bere emaztearen aitaren herentzia erreklamatzera zihoala, ekaitz batek bere bidetik desbideratu eta Islandiaraino eraman zuen. Hark sortu omen zuen Húsavik. Paseotxo bat eman dugu, euriak gehiegi izorratzen ez duela aprobetxatuaz, eta nabarmentzeko gauza pare bat soilik: baleak ikuskatzeko txangoak non kontratatzen diren ikusi dugu (erabat itxita noski) eta “phaloteka” (ugaztunen zakil museoa). Phaloteka hau ere itxita egoen, baina 12ak aldera bi auto ailegatu dira, batetik bikote bat jaitsi da eta bestetik atea zabaldu dien gizona. Aldez aurretiko bisita pribatua ote?

Autoa berriz hartu, eta iparraldera. Ásbyrgira ailegatu garenean, gasofa bota eta parke honetan sartzen saiatu gara. Ásbyrgi, Jökulsárgljúfur Parkearen barruan dago, eta Jainkoen Gordelekua esaten zaio. Zaldien ferra forma duen kanoi honek ia 3,5 kilometrotako luzera du, eta kilometro bateko diametroa. Eyjan (uhartea) izeneko 25 metro altuera dituen arrokazko mendate batek bitan banatzen du kanoia. Glaziar aroan, egun bi kilometrotara igarotzen den Jökulsá á Fjöllum errekak sortu zuela esaten dute hontaz dakitenek. Hala ere, Sagen herrian, kondaira ugari dago inguru honi buruz: Odinen zortzi hanketako zaldiak, Sleipnirrek, bere oin baten marka hemen utzi zuelako omen du daukan itxura. Bestalde, “ezkutatutako herriaren” (huldufólk) hiriburua dela esaten da, amildegietako zuloetan bizi direla…eta egia esan, presentzia arraroren bat nabaritu dut gure paseoa zelatatzen…

Elurra zela eta, autoa ahal izan dugun lekuan utzi dugu, beste baten inguruan. Ez da inor ikusten baina jakin badakigu norbait badagoela auto pare bat badirelako gertu, baina gizakirik bistan, ez. Ordu bete baino gehiago egin dugu oinez, elurra eta izotzaren gainean. Haizea nahiko nazkagarri jotzen zuen, baina euririk ez dugu izan behintzat. Toki ikaragarria da, are gehiago goitik ikusita, lastima gaineko ikuspegia argazkietan soilik ikusi ahal izatea.

Asbyrgiren bi ikuspegi. Goian kanoia, behean Eyjan

Autora itzuli, berotasuna eskertu, eta Dettifoss ikusten saiatu gara, baina atzo elurragatik itxita zegoen errepidea, gaurkoan ere, goitik itxita azaldu zaigu. Ikusi dugunaren arabera, errepidea garbi zegoen, baina nork daki noraino. Kartelak itxita zegoela esaten zuen behintzat. Beste urte baterako. Xedea aldatu dugu orduan, eta irlako punturik iparraldeena bisitatzea erabaki dugu. Bide horretan, Kópasker herria bisitatu dugu. Kuriosoa da, eliza paretik pasa garenean, zelai batetan, “matanza de texas”eko pertsonaien panpinak zeudelako. Panpinak bai, jenderik ordea deus ez.

Herrian sartu gara ea superren bat edo topatzen genuen, eta ez…baina aldiz, ilusio handia egin didan irudia aurrez aurre topatu dut. Hona etorri aurretik, eguraldia eta errepideen berri izateko, web-cam ezberdinekin konektatzen nuen, eta haietako batetan, Kópasker herriko kameran, kai ondoan, MAN trailer urdin bat ikusi izan dut egunetan zehar, elurtuta eta egunetan lekutik mugitu barik. Ba kamioi hori topatu dugu, eta ez hori bakarrik, ditxosozko web-cam delakoa ikusi dut, ezin ekidin, eta argazki bat bota diot. Txorrada bat da, baina zer egingo diogu…

Martxan jarri berehala, eta iparralderantz. Egia esan, esperotakoa baino zailagoa izan da. Errepidea ez zen oso eramangarria, zati askotan asfaltatu gabekoa zen, eta trafiko gutxi egoteaz gain, eguraldia nahiko zitala zen, lainoa, hotza eta euria, eta ikusteko gutxi. Hortaz, 15:30tan pixa egiteko geratu, eta bide batez buelta erdia eman dugu. Buelta azkarra egiten saiatu naiz. Egia esan, ordu erdian ez dugu beste autorik ikusi, eta Húsavikera ailegatu garenerako, orotara ez dakit dozena erdi bat auto ikusi ditugun ere. Total, Húsavik atzean utzi eta berriz ere 1 errepidera joan gara. Gure helburua Goðafoss. Hala ere, pasa egin gara, eta laku izoztu batetan geratu gara, Ljosavatn. Bertan Iraitz bere bizitzan aurrenekoz, laku baten uren gainetik ibili da, eta ez hori bakarrik, izotza izorratzen saiatu da, harrika, saltoka…baina ezin. Izan ere, elurretako motorren arrastoak antzeman daitezke, hots, gogorra behar du izotzak.

Panel batetan, Goðafoss kontrako norantzan kilometro pare batetara dagoela ikusi dugu. Buelta erdia beraz, eta horrelaxe, bost minututan Goðafossen geunden.

Aparkalekua elurrez lepo, eta beste auto bat bertan; hala ere gu autotik jaitsi garenerako, alde egin dute. Ikaragarri ederra dago ur jauzia, are gehiago ingurune guztia elurtuta dagoela…Ari Þorgilsson XI-XII. mendean bizitako kronika biltzaileak Íslendingabóken (islandiarren liburuan) bildutako kondaira batek dioen arabera, 1000. urte inguruan, Alþingian, Islandiak zein erlijio izan behar zuen eztabaidatu zuten, norvegiar jatorriko paganismoa ala kristautasuna. Arazoak zeuden pagano eta kristauen artean eta azken hauek haien “lege esatari” propioa izatea proposatu zuen. Þorgeir Þorkelsson Ljósvetningagoði lege esatariak, egun eta erdiko meditazioaren ondoren, kristautasuna izan behar zela erabaki zuen, nahiz eta berau apaiz paganoa izan (goði). Erabakia bakea mantentzearren hartu zuen, eta guztientzat lege bakarra izateko. Þorgeir bera kristau egin zen eta Alþingitik bueltan, jainko paganoen irudiak ur jauzi batetan bota zituen: Goðafossen. Kristautasuna besarkatzeak hala ere, ez zuen suposatu paganismoaren galeraztea, baina praktikan esparru pribatura mugatu zen. Bost minutu ur jauzian, eta Akureyrirantz.

19ak aldera ailegatu gara Akureyrira. Akureyri, fiordo batetan kokatuta dago; Islandiako iparraldeko hiriburua da, eta 17.000 biztanle inguru ditu. Hain iparraldera egonda, eguraldia ez da uste bezain hotza, ur korronteak direla eta; horregatik ere, bere kaiko urak ez dira sekulan izozten.

Iritsi gara ba, eta buelta gehiegirik eman gabe, Akureyri Hotel ikusi eta bertara joan gara galdetzera. Prezio onargarria iruditu zaigu, 13500 IKR, baiezkoa eman, eta gauzen bila joan gara. Gelak oso itxura ona du. Kalera ematen duen atea dauka. Komunetik pasa, eta herrira. Oinez hasi eta bost minututara, jendea malda gora zihoala ikusi dugu, eta megafonia hotsak entzun ditugu. Gu ere maldan gora hasi (gaur Ostiral Santua izateak akaso zerikusirik izango ote du?), eta derrepentean, slalom pista inprobisatu bat malda erdian eta lehiaketa bat. Jende pila dago, eta partehartzaileak ere dezente. Rato batez ikusten aritu, eta alde egin dugu. Inguruan katedrala dago; modernoa da, Reykjavikekoa egin zuen arkitekto berarena omen. Modernoa izan ahala, nahiko ikusgarriak dira, bai bata baita bestea ere, nahiz eta Reykjavikekoaren dorrea obretan egon.

Zentrora jaitsi, oinezkoen kaletik ibili, nahiz eta inor ez dabilen, eta dendak ikusi; denak itxita nola ez. Herriari buelta eman diogu ba, peatonaletik udaletxera, zinemak, portua eta buelta. Tenperatura, 0º. Italiar bat ikusi eta bertan sartu gara. Kriston banketea. Normala, goiz goizetik ez baitugu fundamentuz jan. Iraitzek esperientzi berezia izan du haur batzuekin komunean, haiek jostatzen, eta Iraitzek ezin pixa egin…Total, afaldu, 10/11tik pasa gauerako edariak erostera eta hotelera. Idazten aritu, irakurtzen, telebista…Ea bihar zer eitten dugun

Akureyri herriaren hiru ikuspegi.

9. Part VIII. Apirilak 9. Höfn- Reykjahlíð

Gaur Iraitz izan da lehena. Ni 8:50tan edo sartu naiz dutxan. Dena ia jasota utzi deu. Kanpoan euria ari duela dirudi; ttanttatxo batzuk behintzat nabari dira. Gosaltzera jaitsi eta ez dago atzoko jendilajearen arrastorik; antza denez, afaldu eta alde egin zuten. Izan ere, guk gosaldu dugun bitartean, soilik hoteleko langileak ibili dira zerbait hartzen. Gaurkoan tea eta zukuez gain, urdail azpikoa eta gazta, tomatea, meloi, jogurta pasekin…Ondo gosaldu dugu beraz. Gelatik pasa, dena jaso, eta harrerara pagatzera. Gela 11000 IKR inguru baziren ere, atzoko afaria gehitu behar diogu; guztira 17510 IKR. Höfn Hoteletik irten eta kai aldera joan gea. Harritu gaitu banderak erdiraino jarri dituztela ikusteak. Gaur Ostegun Santua dela izateak zeresanik izango ote du? Portuan ez zebilen inor, noski, jai eguna. Hortaz, gasolindegian depositua bete eta martxan jarri gea, ekialderantz. Kristoren parajeak pasa ditugu. Momenturen batetan gure kostako bidearen antza sumatu diot, baina Islandian mendiak altuagoak dira, eta ez daude puntalatuak gainera. Errespetua beraz. Starmyri izeneko lekuan geratu gara une batez. Oso ingurune majoa; harrixka askeko mendateak errepide ondoan, amildegiak, eta hondartza beltzak. Egia esan, toki askok beste batzuk gogorarazten dizkigute…hori da bidaiatzearen prezioa!

Goian, kostako errepidea, behean Starmyri.



Djúpivogurren geratu gara. Fiordo zabal batetan dago herri hau. Mugimendu gutxi; dendarik eta informazio bulegorik ez. Kafe-bar batetan supermerkatu txiki bat zeukaten, eta bertan biderako edariak hartu ditugu. Herrian zehar hamar minututako paseotxoa eman eta martxan berriz ere. Fiordoan murgildu gara, eta beste aldetik joan ordez, 939. errepidea hartu eta Oxi mendatean gora joatea erabaki dugu. Hala ere, 3/4 kilometrotara akojonoa sartu zait. Kristoren malda dago, asfaltatu gabekoa, eta zenbaitetan elurrak bidetik ateratzen gaitu…gainera, behean, errepide hasieran karteltxo batek “impassable” jartzen zuen. Orain nik uste badakidala zer esan gura zuen karteltxoak…Buelta erdia beraz, eta fiordora berriz. Buelta eman diogu, eta hurrengo fiordoan errepideak barrurako bidea hartu du, kosta utziaz. Poliki-poliki, elurrak inguratzen gaitu. Oso trafiko gutxi. Maldan gora hasi gara, eta mendi puntatik jaisten hasi eta berehala 939. errepidearen lotura ikusi dugu. Alde honetatik erabat praktikaezina dago, beraz, eskerrak saiatu ez garen.

Djúpivogur goian; behean, errepidea maldan gora...

Lehen aldiz laku izoztu bat ikusi dugu; Skiduvatn. Bide bazterrean autoa utzi, Nik Kershowen “The Riddle” a tope jarri eta harrika hasi gara izotza izorratu nahian. Ezin ordea. Autora itzuli, eta berehala Egilsstaðirrera ailegatu gara. Herri sosoa dirudi. Lögurinn laku bazterrean dago. Herria pasa, aireportua pasa, eta lakuaren beste aldean geratu gea, aurretik erositako Bimboa, gazta eta mortadela bukatzeko. Gero, zeozer hartzekotan, herrira itzuli eta elizaraino iritsi gara. Meza zegoen, eta parkinga erabat beteta. Ingurutik bueltatxo bat eman dugu, izan ere, Egilsstaðirreko eliza mendixka baten gainean dago, eta bertatik lakua primeran antzematen da. Elurra erdi izoztua hemen. Iraitz elizan muturra sartzen ausartu da, nik ordea paso. Eliza modernoa da, eta hotza, inguruaren antzera. Beherantz berriz eta gasolindegi ondoan zegoen Bonus batetan sartu gara, txokolatea eta gailetak erosteko. Handik irten eta ondoko Subwayen sartu gara, ea kaferik ote zeukaten, baina ezer galdetu aurretik buelta erdia eman eta alde egin dugu, oso usain txarra zegoen eta zerbitzen zegoen emakumea nahiko higuingarri ikusten zen, hortaz, alde. Autoan sartu eta aurrera.
Gutxinaka, altueran gora gindoazela nabaritu dugu, tenperatura dezente jaitsi baita; 4/5ºtik -1/-2º tara. Trafiko gutxi, eta elur izoztu ugari mendietan. Errepidea, ez dakit nola, baina erabat garbia, eta “kitaniebes”ik ikusi gabe gainera.

Ordu aldetik oso ondo goazenez, Dettifoss ingurura joatea erabaki dugu…baina 864. errepidea hartu bezain pronto, buelta erdia eman behar izan dugu, praktikaezina baitago. Aurrera jarraitu dugu ba Ring Roadetik, eta bat-batean, elur artetik kea ikusi dugu, eta elurrik gabeko kolore berezidun lurra: Hverir.
Putzu hauetatik, baporea eta ura irakiten etengabe ateratzen dira, bestelako sustantziekin batera. Sulfuro usaina nahiko berezia da hemen ere, nola ez. Lokatza oso itsaskorra da; oinetakoek, ia esfortzurik gabe, 4-5 zentimetrotako plataforma lor dezakete hemen (lan ederrak lokatz hori oinetatik kentzeko, auto gizajoa!!). Lokatzak eta hondarrak, oso kolore bitxia hartzen dute inguru honetan; esaterako lurra gorria, horia, edota pistatxo kolorekoa izan daiteke. Rato majo bat egin dugu bertan, Faroe irletako bus bat iritsi den arte, orduan, "turutez" bete da ingurua eta hanka egitea erabaki dugu. Inguru geotermiko honekin, lurrak, bizirik dagoela argiro adierazten digu. Krafla sumendiaren inguruan dago Hverir, Mývatn lakutik gertu. Esan beharrik ez dago hemendik ere planta geotermiko bat dagoela, 60 Mw sortzen dituena.
















Martxan jarri eta berehala iritsi gara Mývatn lakura. Zentral geotermikoa eta Hverir banatzen dituen menditxoa jaisten ari ginela, alde batetan geratu, eta kraterren eta lakuaren bista ederraz disfrutatu dugu. Reykjahlíð herrian sartu, zentrala eskuinaldean lagata, eta berehala lotarako lekua topatu dugu. Iraitzek gida batetan azaltzen zen ostatua ezagutu du, eta bertan geratu gara bitan pentsatu gabe. Reykjahlíð hotela. Kafea, interneta doan…baina 15000 IKR. Baietz esan diogu nagusiari, trasteak gelan laga eta alde egin dugu berriz komunetik pasa ostean. Reykjahlíð herri txikia da; 300 bat biztanle dauzka. Krafla sumendiak 1729an herria labapean murgildu zuen. Eliza libratu omen zen ordea; apaizak bere otoitzei esker izan zela esan zuen, baina egia esan, eliza puntu altuago batetan zegoen…Arratsaldeko 7ak besterik ez dira eta argia dagoen bitartean aprobetxatu beharra dago. Kraterra, Hverfell, ezkerretara laga, eta Dimmuborgirrera iritsi gara. Parkingean auto bakarra, 4x4 bat, eta gu ailegatzen ari ginela alde egin dute gainera, hots, biak bakarrik. Iluntzen ari den heinean tenperatura nabarmenki behera doa. Elur pila majoa dago hemen, pentsa, sarrerako hesiaren gainetik pasa gara… Argazki pare bat bota ditugu sarrerako hesian, eta sartu egin gara. Dimmu Borgir Norvegiako taldeak, ingurune honetatik hartu zuen izena. “Gaztelu beltza” litzateke itzulpena. Parke honetan, sumendiak kanporatutako labaz eginiko irudi bitxiak ikus daitezke. Baina gaurkoan ez dut uste askorako izango dugunik, metro erdiko elur kapa, eta izotza…eta iluntzen gainera. Hiru ibilbide daudela ikusi dugu oinen parean daukagun panelean, eta argi dago, askorako betarik ez dugula. “Eliza” deritzoten irudiraino iristeko, baldintza normaletan, ordu beteko ibilbidea genuke, halako egoeran ordea, zorakeria da saiatzea. Eguzkia ezkutatzen ari dela aprobetxatuz argazki majo pare bat bota eta alde egin dugu; bihar itzuliko garelakoan geratu gara, baina biok badakigu ez garela berriz etorriko.
Goian, Hverfell kraterra, behekaldeko hiruak, Dimmuborgir.


Lakuari buelta eman diogu autoz, eta herrian bueltan, Reynihlid hotelaren jatetxean sartu gara afaldu asmoz. Maila altuko garitoa da hau, nazioarteko chefak omen dabiltza hemengo sukaldean, eta kartan ikusi ahal izan dugun moduan, platerak ere ez dira ohikoak…Iraitzek bertako berezitasuna den arrain keztatua eskatu du (“Reyktur silungur og hverabrauð að mývetnskum hætti”), eta bigarren gisa “lambafille með jarðepli og lambadjús” (arkumea landa erara). Nik ordea, oso zaila eduki dut, baina azkenean “grænt salat að hætti Myllunnar” (entsalada berdea pinoi eta cherry tomateekin) eta “grænmetisdiskur hússins”, hots, xerra begetala gazta saltsarekin eta frijitutako patatekin. 14200 IKR bromak, postrea eta edaria barne. Handik irten eta konturatzerako, gure ostatuan geunden. Interneten pixka bat aritu eta egunekoa idaztera. Iraitz bitartean kanpoko egongelan dago, DVDak eta aldizkariak kuxkuxeatzen. Kanpoan hotza dago, -2/-3º nik uste; lakua izoztua dago tarte askotan. Lotara, dagoeneko Ostiral Santuan murgilduta gaude eta. Amen.

8.Part VII. Apirilak 8. Hellan hasi, Höfnen bukatu

Gaurkoan 8:30tan geneukan iratzargailua. Jo du sasikumeak, baina ez diogu jaramonik egin. Ni 8:50tan edo jaiki naiz, lehena. Jacuzzidun estruktura arraro horretan dutxa zelan martxan jarri asmatu dudanerako, hamar minutu eginak nituen belauniko. Azkenean lortu dut. Beti berdin gabiltza, kanpora goazen bakoitzean dutxa sistemak erabat ezberdinak topatzen ditugu. Hemengoak aldiz ez dira okerrenak, izan ere, normalean lehena asmatuz gero, gainontzekoak oso antzekoak izaten baitira. Ez 2007ko Santotomasetan Parisera eginiko txangoan gertatutakoa bezala. Han laguntza bila joan behar izan genuen dutxa zelan zebilen galdetzera…en fin. 9:40tarako gosaltzen ari ginen. Badirudi gauean elur pixka bat bota duela. Jangelatik dagoen bista oso polita da. Ez dabil jende askorik. Meloi pixka bat, gazta eta urdaiazpikoa, ogi pixka bat, jogurta eta zukua, te batekin. Iraitzek denetarik, ze mahaitik lauzpabostetan jaiki baita…

Pagatzera joan gara dena jaso ondoren, eta azkenean, atzoko afaria ere kontatuaz, 20400 IKR izan dira. Postalak ikusten, aurora boreala hain ondo ikusten den hori, Rangá hotelaren kanpoaldean ateratakoa dela ikusi dugu. Fijate. Hartzari besarkada bat eman ostean, 11tan irten gara. Kuriosoa da, baina ez dago hartz polarrik Islandian. Heltzen direnak, normalean iceberg galduen gainean, iritsi bezain pronto akatu egiten dituzte. Ez galdetu zergatik, baina hala omen. Autoek elur pittin bat dute, bart fresko samar izan denaren seinale, ze gosaltzen ari ginen bitartean eroritako malutak oso eskasak izan baitira.
Berandu samar irten gara beraz, baina beno. Irten eta berehala, Hvollsvöllur herria zeharkatu, eta derrepentean ur jauzi bat ikusi deu eta geratu egin gara. Þorsmork parkearen sarreran bertan dago, eta aurretik ez apuntatzeagatik, orain ez dakit ze izen duen, gainera, ez da ez liburuan ezta mapan azaltzen ere...Topatu dut ordea! Seljalandsfoss du izena. Eskoletako gaztetxoak zeuden, ingelesak nik uste, eta beste zenbait "turuta" ere. Itsaso aldean, “indotxina”ren antza izango luketen irla batzuk daude; nahiz eta bakarra iruditu, hiruzpalau omen dira, Vestmannaeyjar irlak dira, haietako bat nahiko berria portzierto. Nahiko berria, Surtsey 1963an "atera" baizen itsasotik. Baina harira, kaskadaren atzetik bidezidortxo bat zegoen, hortaz, jendea goitik behera blai agertzen zen buelta eman ondoren. Gaztetxoak alde egin ahala, jende gutxiago eta guk nahi genuena egiteko beta. Argazki majoak bota, bideo erreportajea primerakoa…rato batez egon, eta martxan berriz, Skogafossera.

Ondoan, Vestmannaeyjar irlen ikuspegitxo bat.

Aurreko txangoetakoak bertan ziren ere. Ur jauzi hau oso altua da, baditu 60 bat metro. Behealdean dena ondo, baina Iraitzi mendian gora joatea bururatu, eta hara joan gara. Kostata, baino egin dugu. Goitik ez zegoen ikuspegi deigarririk, baina beno, egin gabe ez zegoen jakiterik. Ondo ikusten zen gauza bakarra Dyrhólaeyko arroka handia. Jaitsi gea ba ur jauziaren goialdetik, autoan sartu, eta aipatu Dyrhólaeyen geratu gara. Errepide kaxkar batetatik ibili behar izan dugu, autoa zikindu, Al Banoren “Nessun Dorma” kantatzen jardun, eta hondartza beltzera iritsi gea, gure ideia bera izan duten beste hainbeste turutekin batera.

Goian Skogafoss, behean Seljalandsfoss

Oso toki kuriosoa. Badago zulo bat puntetan nondik, uda garaian, autobus anfibio bat pasatzen den. Gaur ez zegoen halakorik, noski, nahiz eta honanzko bidean albo batetan zegoen baserri baten parean ikusi, eta eguraldi majoa dugun. Toki majoa autobusik egon hala ez, Islandiako punturik hegoaldeena. Hondartzatik autorako bidea hartuta, hara non igandez jantzitako bi neskato ikusten ditugun, txano eta guzti, eta haiekin…gure “Kristobal Colon”!!! oso elegante jantzita ere. Sekta batekoak dirudite. Aste Santuagatik izango ote da? 4x4 batetan etorri dira, Ssangyong batetan hain zuzen. Barre batzuk egin ditugu berriz ere, eta aire.





Eskuinean, Skogafossetik bistak.




Autoan sartu eta berehala Vík herrira ailegatu gara. Mapan adierazita datorrenerako, oso txikia da Vík. Super batetan geratu gara, jateko zerbaiten bila, edariak eta zizka-mizkak (1092 IKR) eta martxan berriz. Paisaiak pasada bat dira; ezkerretara begiratu eta kristoren mendateak elurrez lepo, aurrean eta atzean lautada itzela, eta eskuinetara itsasoa. Zoragarria. Dena dela, pena ematen du zuhaitzik ez egoteak. Esaldi famatu batek hala dio: “Islandiako baso batetan galduta bazabiltza, zer egin? Zutitu…”. Bere garaian baso ederrak zeuden, baina kolonoek hotzaren aurka borrokatzeko, zuhaitzekin ia erabat amaitu zuten; animaliek eta su-mendiek gainontzeko lana egin zuten. Esaten genuen ba zaldi gehiago dagoela Islandian zuhaitzak baino, eta egia da. Egi borobila.

Hemen Dyrhólaey hondartza beltzeko hiru irudi.




Islandiako zaldiak bereziak dira, oso, eta bere arraza eta bizi baldintza gogorren ondorioz, ezaugarri propioak dauzkate. Zaldiak bikingoek IX. Mendean ekarri zituztela esan ohi da. Beste zaldi arrazekin izandako harreman ezak eboluzio propio bat izatea suposatu die. Islandiar zaldiak, hemengoak baino txikiagoak dira, eta ilea askoz luzeagoa dute. Islandiar gobernuak zaldien inportazioa debekatu zuen bertako arraza nahasketatik garbi mantentzeko, eta berdin, bertako zaldiren bat atzerrira eramaten bada, ez zaio bueltatzen utziko. Urtetan zehar, islandiar zaldiak Eskozia eta Ingalaterrako meategietan erabiliak izan ziren haien ezaugarriak direla eta (tamaina eta erresistentzia besteak beste). Beste berezitasun bat, zaldi islandiarrak egin ditzaken pausu motatan datza. Ohiko hiru pausuez gain, beste bi egin ditzake, horietako batetan, zaldiak alde bereko hanka biak batera mugitzen ditu.
Bidean jarraikiz, halako batetan, harrixka pila ikusi ditugu bide bazterrean: Laufskálavarða. Ohiturek diotenaren arabera, bertatik lehenengo aldiz pasatzen diren bidaiariek harrixka bana laga behar dute tontortxoan bidai ona edukitzeko. Izan ere, gobernuaren Errepide Departamenduak, harrixka pila ekarri zituen bidaiariek ohiturarekin jarrai dezaten. Guk, harriaz gain, bestelako oroigarria ere utzi genuen… Ingurune hau, Vatnajökull glaziarrak botatako sedimentuen eraginez, historikoki oso ezegonkorra izan da eta 70. hamarkada arte ez zen errepidea egiteko aukerarik izan. Ordura arte, Höfndik hiriburura joateko, irlari buelta osoa eman behar izaten zioten, guk egingo dugun moduan.


Goiko irudian, Laufskálavarða. Behean, bidean topatutako paisai bat.



Kirkjubaejarklusturren geratu gara depositua bete asmoz, baina ordainketa txartelez egin behar denez eta ez dakidanez zenbat onartzen duen, ba a boleo 2000 IKR jarri dizkiot. Gasofa bota, eta aurrera Skaftafellera iritsi asmoz. Errepidean desbideratzea ikusi eta hartu dugu. Ez dago bertan; parke baten barruan baizik. Panel batetan begiratu eta bi ordutako oinezko ibilbidea dagoela ikusi dugu. Zalantzarik bagenu ez genuke erabakia hain azkar hartuko…oso urruti dago, eta gauza gehiago egin nahiko genituzke. Asike aire. Errepidean berriz, bat-batean, Jökulsárlón



Goian, bidean topaturiko beste bista majo bat, behean, Skaftafellsjokull glaziarea.



Hor dago, metalezko zubi bat pasa eta berehala ezkerretara sartuta. Parkingean nahiko jende dabil. Ikuskizun paregabea da Jökulsárlón. Vatnajökull glaziarretik askatu berri diren izotz zatiak lakuan dabiltza, atzera eta aurrera, fokatxoen gozamenerako. 1935an sortu zen Jökulsárlón, glaziarraren desegitea dela eta. 1975an, dagoeneko 18km2ko zabalera zuen, handitzen doa beraz. Haize ikaragarria dago, eta nik, nola ez, ez dut berokirik hartu; ondo damutu naiz bai. Rato majo bat egin dugu zirimolen azpian, fokak ikusita, izotz irudi kuriosoak bazterretan eta naturaren handitasunaz jabetzen.

Hona hemen Jökulsárlónen hiru irudi.


Gustura sartu naiz ni autoan, Jökulsárlónetik errepidea hartu berriz, eta planeatu genuen bezala, Höfnen hartu dugu ostatu, Höfn Hotelean. Ez da herri txikia, dena dela, gu iritsi garen orduan, jende gutxi zebilen kalean. Kairaino iritsi gara, eta hotel bat iragarrita ikusi dugunean, hara joan gara buru belarri. Ez dago mugimendu gehiegirik hotelean. Kanpoaldean behintzat geureaz aparte beste auto pare bat besterik ez daude. Gela batengatik galdetu eta gosaria barne 11000 IKR. Ez dago batere gaizki. Gela aukeratzean, tipoak ea itsasoari begira nahi genuen galdetu digu, kristoren zirimolak jasaten baitira eta askotan haizeak zalaparta ederra ateratzen baitu leihoetan. Guk baietz, nahiko nekatuta geundela eta ez genuela arazorik izango lo eiteko. Eskailerak igo eta halako egongela baten paretik igarota, beste 4-5 eskailera igo eta ezkerretara gure gela, pasilloaren ezkerraldeko lehena. Pasilloaren erdialdean zapatak garbitzeko makina eta bestekaldean beste ikuspegi interesgarriak: hilerria. Gela ondo dago; kristalera handia du, gortina mardulak eta telebista txiki bat komuneko atearen ondoan. Gelan gauzak lagata, paseotxo bat ematera irten gara, kristoren haizea pairatu, eta berehala itzuli gara. Afaltzeko aprobetxatu dugu. Jangelako leihoak parkingera ematen du, eta bertaratu garenetik, ondo jantzitako jendea atzera eta aurrera ikusi dugu, hotelean sartu eta aurreneko pisuko areto batetan sartzen. Ezkontza baten antza du. Kantatzen entzuten zaie, musikaz lagunduta. Gu bitartean geurera. Harrigarria suertatu zaigu zerbitzaria ingelesez ez zelako oso trebe. Azkenean elkar ulertzea lortu dugu, eta hori pizzak eskatu ditugula, hitz ulerterraza…ezta? Neskatxa batzuk izan dira ondoko mahaian afaltzen, oso elegante ere...
Moskeatuta nabil autoaren itxiera zentralizatu sistemarekin, autoa itzuli behar dugunerako. Maletekoan utzi behar omen dugu giltza, izan ere autoak berak ixten omen ditu seguruak…ez dakit ba. En fín, oso nekatuta nabil eta gaurkoz nahiko idatzi dudala uste dut. Ea biharko eguna gaurkoaren antzekoa den…Inch Allah!